Wat is koorts?

Wanneer je weerstand verminderd is, kunnen virussen en bacteriën proberen je lichaam binnen te dringen en kan je ziek worden. Koorts is een manier van je lichaam om je te beschermen tegen deze indringers van buitenaf. Dit doet je lichaam door je lichaamstemperatuur te verhogen en daardoor je bloedsomloop en je stofwisseling te versnellen. Door deze versnelling verplaatsen je afweercellen, die je immuunsysteem ondersteunen, zich sneller door je lichaam. De afweercellen sporen indringers zoals bacteriën en virussen op en maken ze onschadelijk.

Koude koorts

Je zou kunnen denken dat koude koorts een andere vorm is van koorts, maar dat is niet het geval! Koude koorts is een verschijnsel bij koorts. Deze term wordt afgeleid van één van de verschijnselen die je kunt ervaren tijdens verhoging of koorts, namelijk koude rillingen. Bij een koude koorts is er wel degelijk sprake van een temperatuurstijging, al voelt dat misschien niet zo.

Verschillende oorzaken van koorts

Koorts hoeft niet alleen veroorzaakt te worden door bacteriën of griep- of verkoudheidsvirussen, maar kan ook veroorzaakt worden door een zonnesteek, een hitteberoerte (hyperthermie) of door een vergiftiging of een ontsteking in je lichaam. Soms is corona (Covid-19) de oorzaak van koorts. Om dit uit te sluiten kun je een corona zelftest doen.

Wanneer heb je koorts?

Er is sprake van koorts wanneer je lichaamstemperatuur 38℃ of hoger is. Ter vergelijking: de normale lichaamstemperatuur van een mens is gemiddeld 36,6℃. We kunnen temperatuur en koorts indelen in de volgende categorieën:

• Onderkoeling: lichaamstemperatuur onder 35,5℃.
• Normaal: van 35,5℃ tot 37,5℃.
• Verhoging: van 37,5℃ tot 38℃.
• Lichte koorts: van 38℃ tot 38,5℃.
• Matige koorts: van 38,5℃ tot 39℃.
• Hoge koorts: van 39℃ tot 39,5℃.
• Hevige koorts: lichaamstemperatuur van 39,5℃ en hoger.

40+ graden koorts

Bij een lichaamstemperatuur van 40℃ of hoger heb je hevige koorts. Het kan voorkomen dat je veel koude rillingen hebt bij zo’n hoge koorts. Als je lichaam de warmte goed kwijt kan is koorts niet erg en gaat het vanzelf weer over.

Koortsverschijnselen

• Er zijn verschillende verschijnselen bij koorts. De verschijnselen kunnen per persoon verschillen, net als de mate waarin ze zich uiten. We zetten de meest voorkomende verschijnselen voor je op een rij:
• Lichaamstemperatuur van 38℃ of hoger
• Zweten
• IJlen/onwel voelen
• Warm voorhoofd en gloeiende en/of rode wangen
• Koude rillingen
• Hoofdpijn
• Spierpijn
• Klappertanden
• Gebrek aan eetlust
• Niet willen drinken
• Hogere hartslag en/of bloeddruk
• Slaapproblemen

Koorts meten

De snelste manier om erachter te komen of je koorts hebt is door je lichaamstemperatuur te meten. De beste manier om je lichaamstemperatuur te meten is rectaal (via je anus) met een digitale koortsthermometer*. De lichaamstemperatuur die via je oor of onder je oksel wordt gemeten is vaak lager dan je werkelijke lichaamstemperatuur. Hierdoor is het lastiger om te bepalen of het om koorts of om verhoging gaat. Een andere manier om koorts te meten, is om de thermometer onder je tong te plaatsen. Let er dan wel op dat je geen koude of warme dranken drinkt net voor de meting.

Je lichaam heeft door de dag heen verschillende lichaamstemperaturen. Dit is ook als je geen koorts hebt. Het is niet nodig om meerdere keren per dag je temperatuur te meten. Doe dit eenmaal per dag. Gebruik hiervoor dezelfde thermometer en meet altijd op dezelfde lichaamsplek en rond dezelfde tijd.

Koorts bij baby’s en kinderen

Ook je baby of kind kan koorts krijgen. Je kind heeft koorts als de lichaamstemperatuur 38 graden of hoger is. Je kunt dit het beste meten via de anus. Dit is het meest betrouwbaar. Tegen de avond gaat de temperatuur altijd iets omhoog.

Heeft je kind een infectie? Dan kan de temperatuur wel oplopen tot 41 graden. Dat kan in principe geen kwaad. De hoogte van de koorts zegt namelijk weinig over de ernst. Blijf letten op andere verschijnselen. Twijfel je? Bel dan je huisarts.

Wanneer moet je de dokter bellen bij koorts?

Koorts kan in principe geen kwaad en gaat vanzelf weer over. Bij de volgende klachten of situaties is het goed om je huisarts te bellen:

• Benauwdheid
• Suf gevoel
• Te weinig drinken en/of te weinig plassen
• Suikerziekte
• Problemen aan hart, longen of nieren
• In de afgelopen 4 weken naar de tropen geweest
• Als de koorts een paar dagen weg is en daarna weer terugkomt

Wat te doen bij koorts?

Het liefst wil je zo snel mogelijk van je koorts af. Er is echter geen medicijn waarmee de koorts direct over gaat. Gelukkig zijn er wel andere manieren om je koorts te verlichten:

• Neem veel rust tijdens de dag, je hoeft hiervoor echt niet alleen in bed te liggen.
• Drink genoeg en regelmatig; minimaal 2 liter per dag.
• Draag luchtige kleding en zorg voor verkoeling.
• Wil je iets eten? Ga dan voor iets gezonds en voedzaams. Heb je geen honger? Geen zorgen, voldoende drinken is nu belangrijker dan eten.

Medicijnen bij koorts

Wil je graag verlichting bij koorts? Dan zijn er een aantal middelen die je kunt nemen:

• Kruidvat Paracetamol 500 mg tabletten**
• Hot Coldrex Poeder voor drank**
• Sinaspril Paracetamol 120 mg kauwtabletten**
• Kruidvat Paracetamol/vitamine C 500/50 mg poeder**
• Aleve Classic tabletten**/***
• Nurofen 400 mg Ibuprofen Omhulde tabletten**/****

Kruidvat Paracetamol 500 mg tabletten**

De meesten kennen paracetamol wel. Dit geneesmiddel kun je gebruiken bij milde tot matige pijn en koorts. Een voorbeeld van dit geneesmiddel is Kruidvat Paracetamol 500 mg tabletten**.

Hot Coldrex Poeder voor drank**

Hot Coldrex Poeder voor drank** valt onder de groep geneesmiddelen die een pijnstillende en koortsverlagende werking hebben. In deze drank zitten de werkzame stoffen paracetamol en vitamine C.

Sinaspril Paracetamol 120 mg kauwtabletten**

Heeft je kind van 3 maanden tot 12 jaar oud last van koorts en vindt hij of zij de smaak van paracetamol niet lekker? Geef je kind dan Sinaspril Paracetamol 120 mg kauwtabletten**. Deze kauwtabletten hebben een frisse pepermuntsmaak en zijn effectief bij koorts.

Kruidvat Paracetamol/vitamine C 500/50 mg poeder**

Een ander poeder voor drank is Kruidvat Paracetamol/vitamine C 500/50 mg poeder**. Hierin zit 500 mg paracetamol en 50 mg vitamine C. De paracetamol in dit product heeft een koortsverlagend effect.

Aleve Classic tabletten**/***

In de tabletten van Aleve Classic tabletten** zit 220 mg naproxennatrium. Dit stofje werkt koortsverlagend, pijnstillend en ontstekingsremmend.

Nurofen 400 mg Ibuprofen Omhulde tabletten**/****

Een ander middel wat je misschien bekend in de oren klinkt is ibuprofen. Neem bijvoorbeeld de Nurofen 400 mg Ibuprofen Omhulden tabletten**. De ibuprofen in deze tabletten remt de vorming van bepaalde stoffen in het lichaam die betrokken zijn bij koorts. Ibuprofen vermindert op deze manier pijn en koorts en remt ontstekingen.

Om koorts zo veel mogelijk te voorkomen is een goede weerstand van belang. Dit doe je onder andere door gezond te eten. Wil je weten hoe je je weerstand op peil kunt houden? Ontdek dan hier alles over weerstand.

*Dit is een medisch hulpmiddel, lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing.

**Dit is een geneesmiddel, lees voor gebruik de bijsluiter

***Niet gebruiken bij:

• Ernstige nierfunctiestoornis
• Als je ooit een maag-/darmbloeding hebt gehad als gevolg van NSAID’s
• Inwendige bloeding
• Maag- of darmzweer, maagslijmvliesontsteking of maagpijn
• Als je ooit een allergische reactie hebt gehad bij gebruik van NSAID’s
• Bloedingsneiging of behandeling met antistollingsmiddelen
• Ernstig hartfalen
• Laatste 3 maanden zwangerschap

**** Niet gebruiken bij:

• Eerdere reactie op soortgelijke pijnstillers (NSAID’s)
• Maag- of darmbloeding of maagzweer (of eerder maagzweer gehad)
• Ernstig leverfalen, ernstig nierfalen of ernstig hartfalen
• Laatste 3 maanden zwangerschap