Bloeddruk
Het komt je vast wel bekend voor: gesprekken en verhalen over bloeddruk. We weten waarschijnlijk allemaal wel dat een hoge bloeddruk het risico verhoogt op hart- en vaatziekten, zoals een beroerte, hartfalen of een hartinfarct. Met een gezonde leefstijl zorg je dat jouw bloeddruk normaal houdt. Ben jij benieuwd hoe je een te hoge of een lage bloeddruk kunt herkennen en wat je kunt doen? Hier ontdek je wat je kunt doen bij een (te) hoge of lage bloeddruk!
Wat is bloeddruk?
Wanneer we het hebben over bloeddruk, bedoelen we de druk in je bloedvaten. De druk in je bloedvaten is nodig om het bloed door je lichaam te pompen, zodat alle lichaamsonderdelen genoeg zuurstof krijgen. Je bloeddruk bestaat uit twee waardes: de onderdruk en de bovendruk.
De onderdruk
De onderdruk van je bloed, ook wel diastole genoemd, geeft aan wat de druk in de vaten zijn als je hart zich ontspant. Dit gebeurt tussen twee hartslagen in. De druk die dan over is noemen we de onderdruk. De onderdruk van je bloed is de laagste waarde die te vinden is op een bloeddrukmeter.
De bovendruk
De bovendruk van je bloed, ook wel systole genoemd, is de druk in je vaten als je hart samenspant. Op dit moment perst het hart het bloed door de slagaders heen, waardoor de druk op de vaatwand hoog is. De bovendruk is de hoogste waarde die te vinden is op de bloeddrukmeter.
Normale bloeddruk
Een normale bloeddruk is onder de 140/90. Dit geldt overigens voor alle leeftijdsgroepen, inclusief ouderen en kinderen. Komen de bloeddrukwaardes boven de 140/90 uit, dan spreken we van een hoge bloeddruk (hypertensie). In de tabel hieronder lees je systematisch de verschillende bloeddrukwaardes af die de Wereldgezondheidsorganisatie hanteert.
Bloeddrukwaarden
Het kan soms lastig zijn om alle medische termen en getallen uit elkaar te houden. Daarom hebben we de verschillende waarden voor je op een rijtje gezet in een tabel:
| Bloeddrukwaarde | Bovendruk (Systolisch ) | Onderdruk (Diastolisch ) |
| Extreem lage bloeddruk | < 100 mmHg | < 60 mmHg |
| Lage bloeddruk | 110 mmHg | 70 mmHg |
| Normale bloeddruk | 120 – 129 mmHg | 80 – 84 mmHg |
| Hoog/normale bloeddruk | 130 – 139 mmHg | 85 – 89 mmHg |
| Matig hoge bloeddruk (hypertensie niveau 1) | 140 – 159 mmHg | 90 – 99 mmHg |
| Hoge bloeddruk (hypertensie niveau 2) | 160 – 179 mmHg | 100 – 109 mmHg |
| Extreem hoge bloeddruk (hypertensie niveau 3) | > 180 mmHg | > 110 mmHg |
Je bloeddruk verschilt door de dag heen. Zo is het bekend dat je bloeddruk stijgt wanneer je wakker wordt en verlaagt in de avond. Je bloeddruk stijgt ook wanneer je aan het eten bent, je emotioneel voelt of medicijnen gebruikt.
Bloeddruk gelijk voor iedere leeftijd
De bloeddrukwaarden zijn voor alle leeftijden gelijk. Wel is het zo dat je na je 40ste meer kans hebt op een hoge bloeddruk.
Als je 70 jaar bent gelden er geen afwijkende waarden voor zowel de bovendruk als de onderdruk. In sommige situaties kan de bloeddruk wel hoger zijn bij oudere mensen, bijvoorbeeld bij medicijngebruik. De huisarts kan in dat geval advies geven over de juiste bloeddrukwaarden.
Tip: meet vanaf je 40ste regelmatig je bloeddruk.
Hoge bloeddruk
Je spreekt van een hoge bloeddruk vanaf 140 en een onderdruk vanaf 90. Een bloeddruk van 150 is dus te hoog. De meeste mensen merken niets wanneer ze last hebben van een hoge bloeddruk. Dit maakt het gevaarlijk, omdat een te hoge bloeddruk kan leiden tot hartkwalen.
Symptomen van een hoge bloeddruk
Vaak komen de symptomen van hoge bloeddruk in een later stadium naar voren. We zetten ze voor je op een rij:
- Hoofdpijn
- Duizeligheid/wazig zien
- Hartkloppingen
- Misselijkheid/braken
- Vermoeidheid/slappe spieren
Oorzaken van hoge bloeddruk
Ruim 30% van de Nederlanders krijgt te maken met een te hoge bloeddruk, waarin sommige mensen meer risico lopen dan anderen. Erfelijkheid is een factor die hierin meespeelt. Daarbij is een hoge bloeddruk ook een veel voorkomend verschijnsel bij ouderen en zwangere vrouwen. Andere oorzaken van hypertensie zijn:
- Stress
- Overgewicht
- Roken
- Nierziektes
- Weinig lichaamsbeweging
Een hoge bloeddruk kan ook aan voeding liggen. Zo heeft een zoutrijk dieet negatieve gevolgen voor de hoogte van je bloeddruk. Probeer niet meer dan zes gram zout per dag binnen te krijgen.
Soms kun je ineens een hoge bloeddruk hebben. Dat kan bijvoorbeeld komen door het gebruik van medicijnen. Neem altijd contact op met je huisarts als je het vermoeden hebt dat je bloeddruk opeens veel hoger is.
Wat te doen bij hoge bloeddruk?
Een hoge bloeddruk kan leiden tot hart- en vaatziekten. Gelukkig zijn er een hoop dingen die jij zelf kunt doen om hypertensie tegen te gaan. We noemen ze voor je op:
- Stop met roken
- Eet gezond en gevarieerd
- Beperk je zoutinname
- Beweeg minimaal 30 minuten per dag
- Verminder spanning en stress
Als je last hebt van een hoge bloeddruk is het raadzaam om dit met je huisarts te bespreken. Houd ook zelf je bloeddruk regelmatig in de gaten als je last hebt van hypertensie. Je kunt thuis goed je bloeddruk meten, met behulp van een bloeddrukmeter. Deze bloeddrukmeter is eenvoudig in gebruik. Bevestig de manchet om je bovenarm en start de meting met één druk op de knop. Na deze eenvoudige stap heb je direct zicht op je vitale gegevens en zie je in een duidelijk overzicht je bovendruk, onderdruk en hartslag op het extra grote display.
Bloeddruk verlagen
Je bloeddruk zorgt ervoor dat het bloed je lichaam wordt rondgepompt, zodat alle lichaamsdelen worden voorzien van zuurstof. De druk die daarachter zit kan te hoog worden, waardoor je last krijgt van een hoge bloeddruk. Een te hoge bloeddruk is gevaarlijk, omdat hart- en vaatziekten een gevolg hiervan kunnen zijn. Verlaag je bloeddruk door een gezonde levensstijl te hanteren: eet gezond, beweeg minimaal 30 minuten per dag en verminder stress.
Lage bloeddruk
Wanneer de bovendruk onder 120 of de onderdruk onder de 80 is spreek je van een lage bloeddruk.
Symptomen van een lage bloeddruk
De symptomen van een lage bloeddruk zijn:
- Duizeligheid
- Licht in het hoofd
- Zwarte vlekken voor de ogen
- Misselijkheid en wazig zien
- Flauwvallen
- Vermoeidheid
Oorzaken van een lage bloeddruk
Het is vaak moeilijk om te bepalen waar een lage bloeddruk door wordt veroorzaakt. Een mogelijke oorzaak is bloed- of vochtverlies. Ook een infectie, waarbij je veel moet overgeven of last hebt van diarree, kan de bloeddruk verlagen. Sommige medicijnen kunnen de bloeddruk ook verlagen. Tot slot kunnen vrouwen tijdens de zwangerschap last hebben van een lage bloeddruk en hebben vooral ouderen soms last van een tijdelijke lage bloeddruk na het eten.
Adviezen bij lage bloeddruk
Wanneer de lage bloeddruk wordt veroorzaakt voor een infectie is het belangrijk om voldoende te drinken. Ook bij warm weer is het belangrijk om voldoende te drinken. Heb je spontaan een lage bloeddruk? Span dan de spieren van je benen, billen en buik aan of maak stevige vuisten. Dit verhoogt de bloeddruk.
Zelf bloeddruk meten
Je kunt zelf thuis je bloeddruk meten. Het is belangrijk om eerst vijf minuten rustig te zitten voordat je de bloeddruk meet.
De Kruidvat Automatische Bloeddrukmeter meet je bloeddruk en gebruikt de PAD-technologie, voor een vroege detectie van mogelijke hartritmestoornissen.
Je kunt ook kiezen voor de Medisana bovendruk bloeddrukmeter. Het overzichtelijke display toont vervolgens je bovendruk, onderdruk en hartslag, samen met de datum en tijd van de meting.
Disclaimer:
Deze informatie wordt beschikbaar gesteld met als enig doel behulpzame informatie te verstrekken aan bezoekers. Deze informatie heeft geen therapeutische of diagnostische waarde. Ook is de informatie niet bedoeld als vervanging van diensten, informatie of gegevens van artsen, specialisten of andere gediplomeerden en professionals.
Dit artikel is voor het laatste bijgewerkt op 24 november 2022
Bronnen:
https://www.thuisarts.nl/hoge-bloeddruk
https://www.thuisarts.nl/lage-bloeddruk
